Afgelopen zaterdag meldde ik mij bij het conferentiecentrum Renova in Bilthoven voor een symposium met als titel:
Zien voorbij je ogen.
Over de aard van de werkelijkheid.
Over de aard van de werkelijkheid.
Aan de hand van een viertal voordrachten door Herman van Praag ( psychiater, Pieter van der Ree ( architekt ), Pieter Haasnoot ( innovator, TNO ) en Jos Oehlen (kwantumfysicus ) zouden we gaan kijken naar de aard van de / onze werkelijkheid.
Onderliggende vraag: Is er een hogere, geestelijke vorm van werkelijkheid die ons kan inspireren waardoor b.v. natuurkundige ontdekkingen gedaan worden, kunstwerken ontstaan of prachtige muziek en literatuur wordt gecreëerd ?
Als eerste kwam de architekt aan het woord. Hij vertelde dat de waarneming van de werkelijkheid in de loop van de tijd verandert. Zo dacht men b.v. in Egypte dat de zon wordt geboren in de ochtend, volwassen wordt gedurende de dag en sterft bij de zonsondergang. En dat elke dag.
De zon werd ook gezien als een wezen.
Een andere ordening van de werkelijkheid vinden we o.a. ook terug bij Plato ( logos ).
Om deze ordening zo helder mogelijk te maken is het van belang een ontwikkelingsweg te gaan van "donker" naar "licht" ( zie eerder bij Plato op dit blog ).
Deze ordening dient zo harmonisch mogelijk / zo dicht mogelijk bij het "ideaal" te komen.
Als het Joodse volk uit Egypte vertrekt ( grot van Plato ? ) op weg naar het Beloofde land ontvangt Mozes vanuit een "goddelijke" inspiratie de 10 geboden. Dit staat aan de basis van de ordening van een tot dan toe ongekend maatschappijsysteem ( die ook in het heden nog aktueel is ). Het gelijkheidsprincipe is revolutionair.
Daar de stenen tafelen een hogere inspiratie, die in materie is omgezet, vormen, wil men daar graag iets omheen bouwen. En zo ontstaat een mobiele tempel ( een Ark van sittimhout ) met duidelijke maten en een duidelijke indeling.
Deze maten zou Mozes tegelijkertijd met de stenen tafelen van God ontvangen hebben.
God is hier dan de architekt.
Dit staat ook model voor de latere tempel van Salomon.
( en b.v. het Escorial van de Spaanse koning Philips II ).
Hoe verder in de tempel, hoe "heiliger" het wordt.
Achter het gordijn of de deuren: het "Heilige der Heiligen" met de Ark.
Na de kerstening van Europa zien we hoe Karel de Grote in Aken een kapel laat bouwen, waarin alles gebaseerd is op 12voud ( weer een ordening ).
Hier het middelste deel van de Dom van Aken.
In die tijd worden in kerken kroonluchters opgehangen met een tweeledig doel: verlichting van de ruimte en ook als symbool voor de Heilige stad Jeruzalem Poorten en muren.
Om deze ordening zo helder mogelijk te maken is het van belang een ontwikkelingsweg te gaan van "donker" naar "licht" ( zie eerder bij Plato op dit blog ).
Deze ordening dient zo harmonisch mogelijk / zo dicht mogelijk bij het "ideaal" te komen.
Deze maten zou Mozes tegelijkertijd met de stenen tafelen van God ontvangen hebben.
God is hier dan de architekt.
Dit staat ook model voor de latere tempel van Salomon.
( en b.v. het Escorial van de Spaanse koning Philips II ).
Achter het gordijn of de deuren: het "Heilige der Heiligen" met de Ark.
Na de kerstening van Europa zien we hoe Karel de Grote in Aken een kapel laat bouwen, waarin alles gebaseerd is op 12voud ( weer een ordening ).
Hier het middelste deel van de Dom van Aken.
Beroemd zijn die o.a. van Hildesheim , Aken en Bonn.
Anders gezegd: het Hemelse Jeruzalem daalt neer over de gelovigen.
Een ander mooi voorbeeld van vormgeving ten dienste van het spirituele is de Madeleinekathedraal in Vezelay ( waar ik jaren geleden nog heb mogen zingen
- Youtube Hotze2009 Zang in Vezelay ).
Op 24 juni komt men bij het binnengaan van de kerk in een schitterende lichtbaan:
Hierbij past de uitspraak van Christus:
Een ander mooi voorbeeld van vormgeving ten dienste van het spirituele is de Madeleinekathedraal in Vezelay ( waar ik jaren geleden nog heb mogen zingen
- Youtube Hotze2009 Zang in Vezelay ).
Op 24 juni komt men bij het binnengaan van de kerk in een schitterende lichtbaan:
"Ik ben de Deur en ik ben het Licht."
Omdat men telkens probeert "het nog mooier te doen" verwijst onze architekt naar Chartres met het fantastische glas-in-lood, dat verwijst naar een schitterende en veelkleurige wereld "daarboven".
Omdat men telkens probeert "het nog mooier te doen" verwijst onze architekt naar Chartres met het fantastische glas-in-lood, dat verwijst naar een schitterende en veelkleurige wereld "daarboven".
Tijdens de Renaiossance verandert het wereldbeeld. Perspectief gaat een belangrijke rol spelen en de bouw wordt meer aards en zintuiglijker.
Zoals hier bij de St.Jan van Lateranen in Rome.
Aan het begin van de 20ste eeuw ontstaat een nieuwe stroming: de theosofie en antroposofie.
Rudolf Steiner is een van de grondleggers van o.a. een nieuwe vorm van architektuur, die sterk natuur gerelateerd is ( organisch ). Dit leidt o.a. tot het Goetheanum in Dornach bij Bazel.
Een nieuwe "tempel" met "kleine wachters"en "grote wachters".
Zoals hier bij de St.Jan van Lateranen in Rome.
Rudolf Steiner is een van de grondleggers van o.a. een nieuwe vorm van architektuur, die sterk natuur gerelateerd is ( organisch ). Dit leidt o.a. tot het Goetheanum in Dornach bij Bazel.
Met een grote ruimte met achter het gordijn het podium waar op verschillende manieren "het goddelijke", "het spirituele" vorm wordt gegeven via b.v. mysteriespelen, muziek en dans.
Kleur speelt ook in de antroposofische vormgeving een belangrijke ( en helende ) rol.
Deze organische vormgeving vinden we ook in Barcelona in de Sagrada Familia.
En in de kerk van Le Corbusier in Ronchamps.
Deze organische vormgeving vinden we ook in Barcelona in de Sagrada Familia.
En dat is de architektuurtijd ( die ook nu weer te kort is ) voorbij.
Wordt vervolgd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten