donderdag 14 augustus 2025

Paulo Coelho: De duivel en het meisje.

 Jaren geleden las ik zijn boek: De Alchemist. Een boek waarin Coelho je laat dromen over je mogelijkheden. Over de realisatie daarvan en de angst die ervoor zorgt dat je je potentie niet realiseert. Anders gezegd: het universum zal je steunen om te worden wie je bent. Mits je de angst ervoor ( zelfrealisatie ) voorbij durft te gaan. Een mooie boodschap in een mooi boek.

Tijd voor iets nieuws.....alhoewel ? Ik ga het zien in dit boek. 

 

Het boek raakt op een bijzondere wijze aan een algemeen bekend thema: Goed en Kwaad.

In een Perzisch scheppingsverhaal bidt God om een zoon ( naar wie bidt hij ? ). Hij wordt zwanger en krijgt daar vervolgens spijt van. Er is een tweeling op komst. Kwaad komt tegen de zin van God als eerste naar buiten. Daarna komt Goed. God vertrouwt erop dat het Goede in de mensheid zal zegevieren en ontdekt dan dat de mensheid ook een instrument van het Kwade kan zijn.

In de Bijbel kom je dan snel uit bij Adam en Eva en de boom van kennis , waar niet van gegeten mag worden en toch gedaan wordt ( Eva first, Adam volgt ). Het verlangen "aan God gelijk te zijn" kan niet weerstaan worden. Zij bezwijken voor de verleiding en verliezen het Paradijs.

Ook zo eigentijds: in het verkeer mag je niet telefoneren of appen, drinken of drugs gebruiken, niet te hard rijden, je aan de verkeersregels houden.......maar ja die verleiding naar "het Kwade"( Weg met afspraken om het Goede de ruimte te geven ). 

Conclusie Coelho: mensen bewegen zich tussen Goed en Kwaad.


Het verhaal speelt zich af in een klein, geïsoleerd bergdorpje: Viscos. Met 281 inwoners. Zij zijn vreedzaam en meelevend. De jeugd is er weggetrokken en alles gaat er zijn/haar dagelijkse gang. Hoofdpersoon Chantal is de jongste in het dorp ( werkt in de bar ), Berta, een weduwe, is de oudste. Zij zit, neemt waar, filosofeert en houdt gesprekken met haar overleden man. Zij voorziet een verwoesting van het dorp, maar wordt niet serieus genomen.

Er komt een reiziger voorbij, die in gezelschap is van de duivel en een aantal goudstaven. Hij noemt zich Carlos uit Buenos Aires, maar dat klopt niet. Hij liegt over zijn ware identiteit. Hij zegt op zoek te zijn naar de Waarheid: : "de ware aard van de mens.....iedere sterveling is geneigd voor het kwade te kiezen".

Hij legt contact met Chantal ( aan wie ook een duivel én een engel zijn toegevoegd ) en laat haar 2 plaatsen zien waar hij zijn goud verborgen heeft. Op 1 plek ligt 1 staaf. Die is voor Chantal als zij een boodschap wil verspreiden.

Verderop liggen 10 goudstaven begraven. Die zijn voor alle anderen in het dorp om zichzelf en hun omgeving meer mogelijkheden te geven. Modernisering ! Welvaart ! Toerisme ! Geld !Voorwaarde: er moet binnen 1 week een dorpeling vermoord worden. 

Chantal ziet mogelijkheden om eindelijk uit dit dorp weg te komen ( paradijs of  hel ? ), op avontuur te gaan, een ware Jakob te vinden, maar ervaart tegelijkertijd diepe angst voor een dergelijke verandering. Zij twijfelt of zij de boodschap zal brengen, maar besluit dat uiteindelijk toch te doen: er resten nog 2 dagen. Dat geeft consternatie, ongeloof, wantrouwen en al snel wordt Chantal onbedoeld de zondebok voor deze verwarring. 

Zij overweegt met haar goudstaaf het dorp te verlaten "voor de moord plaatsvindt" , maar bij het opgraven verspert een wolf ( die eerder de smid heeft gebeten en daarbij bloed heeft geroken - hoezo - wolf Bram bij De Treek in de Utrechtse Heuvelrug ? ) haar de weg. Dan duikt Carlos op die de wolf met vuur wegjaagt.

Dat Carlos, zijn duivel, dit dorp heeft uitgekozen is niet zo vreemd. Vroeger was dit een broedplaats van criminaliteit o.l.v. een zekere Ahab. Saint Savin weet hem echter te bekeren en er gaat een andere wind waaien. Er wordt een galg op het dorpsplein geplaatste als waarschuwing. Niemand wordt opgehangen en na 10 jaar wordt het vervangen door een kruis. Maar in de genen ? Chantal, de boodschapper, is een wees die beide ouders te vroeg verloren heeft en opgevoed is door haar grootmoeder. Zij is daarmee ook kwetsbaar en beïnvloedbaar.

Carlos doet ook zijn "rugzakje" open: hij was wapenfabrikant, verdiende veel geld. Toen werden zijn vrouw en dochters ontvoerd en vermoord door terroristen. Met de wapens die zijn fabriek gemaakt had.

Er is een soort van dorpsraad, waarin de burgermeester, zijn vrouw, de pastoor, de hotelhoudster en de landeigenaar zitten. Nu het voorstel van de goudstaven er ligt en ieder voor zichzelf grote mogelijkheden ziet wordt het zaak uit te kiezen wie er vermoord zal gaan worden en door wie.

De hele parochie toont zich ook geïnteresseerd omdat de kerk nog nooit zo vol heeft gezeten. Meestal verschijnt men alleen op hoogtijdagen en sacramentsfeesten. Alleen Chantal en Berta ( 2 mogelijke kandidaten om vermoord te worden ) zijn er niet. 

Het regent rechtvaardigingen om de te plannen moord te verzachten. Zoals dat God accepteert dat de mens ook een lagere natuur heeft. Hij heeft ook de Kruisvaarders en Inquisitie hun moorden vergeven , omdat er een mooi doel achter zat. En God rechtvaardigt bepaalde doelen. De pastoor heeft het over "een offer "brengen en stelt zichzelf ook voor als optie.....om zo het dorp te redden. Moord voor het welzijn van Viscos.....Een martelaarschap komt in zicht.

 

Intussen heeft Chantal, die heen en weer beweegt tussen duivel en engel, vrijheid en schuld de goudstaaf 3 keer gepakt en terug gelegd. Angst heeft echter de overhand. Als kandidaat ( ze heeft geen familie en zegt steeds weg te willen ) lijkt zij geschikt ( niemand zal haar komen zoeken ). Ook Berta ( oud, weduwe, niet functioneel, heks ? - waarom een goede ziel niet uit haar lijden verlossen en naar de hemel sturen ) is een passende kandidaat.

Tussendoor vertelt de pastoor het verhaal van zijn 2 broekzakken, dat hij heeft overgenomen van zijn wijze adviseur de oude bisschop. In de ene broekzak zit alleen stof en as. In de andere zit een manifestatie van God op aarde: de liefdadigheid ( geld ). Steeds een keuze.

Hij vind dat het Kwaad de gelegenheid moet krijgen om zich te manifesteren, zodat de mens daarna snel naar het Goede tot beweegt. Als pastoor is hij een werktuig van het Kwaad, omdat........
 
De burgermeestersvrouw bezoekt voor het eerst Berta om poolshoogte te nemen voor de mogelijkheden om haar geweldloos te laten verdwijnen. Zij schrikt als Berta het weet ( zij spreekt met de grootmoeder van Chantal en haar man, contact met de geestenwereld - die zeggen haar te vluchten, maar waarheen ? ). Is zij toch een heks ? Berta besluit met de mededeling dat zij kerngezond is en nog heel lang zal leven. Intussen vergaderen de mannen op het plein: de opbrengst van het goud moet gelijk verdeeld worden ( zo wordt het ook zwijggeld ).

 
Pastoor doet oproep dat iedereen ja zegt voor het plan. Een executie met 174 geweren, met    losse flodders en 1 kogel. Zo is iedereen "onschuldig".
Bij de Keltische monoliet. Een heilige plek voor de Kelten. De steen was wel omgevallen. Was nu een soort picnic tafel.

En dan gebeurt het. Ik ga het echter niet vertellen.
Dat krijg je met zwijgplicht. 
Een gaaf en interessant boek. 
 

Naar aanleiding van het thema Goed en Kwaad ( en dat de mens beweegt tussen beiden ) kwam ik ook weer bij het zgn. Ei-model van Roberto Assagioli.


 Het is het beeld van de menselijke psyche. Je zou het kunnen lezen als dat de hel ( gebied van de trauma's ) beneden is en de hemel ( gebied van de spirituele ervaring ) boven. Alle wanden zijn doorgankelijk. De verschillende aspecten van de persoonlijkheid met dikwijls tegenstrijdige belangen ( subpersonen ) bewegen zich hoofdzakelijk in het middengebied  ( deels bewust en hopelijk o.l.v. het zelf ) en kennen ook invloeden van beneden, boven of vanuit het collectief onbewuste.

Henk van der Veen

Rotterdam, 14 augustus 2025.
 

Synchroniciteit ?
Ik kijk bij NPO Plus. Daar is een serie THE GOLD. Ik besluit het parallel aan dit boek te kijken.


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten