Symposium Marc Chagall.

Chapelle des Cordiliers in Sarrebourg, 2014. Nog niet eerder zag ik een gebrandschilderd raam van een dergelijke omvang. Met als centraal thema : de liefde. Een paradijselijke levensboom van en door Marc Chagall.

Vandaag kwam deze terug tijdens een symposium in Bergen op Zoom, georganiseerd door de Rozenkruisers daar. Het zou een zoektocht worden naar de verborgen levensvisie van Marc. Zij verzorgen dit soort bijeenkomsten regelmatig en nodigen daar ook experts bij uit. Wat altijd opvalt is de vriendelijke open sfeer en de goede verzorging van het geheel.

 De lokatie: de buitenzijde doet niet vermoeden hoe groot de binnenzijde is. In het verleden was het een postkantoor met centraal gelegen een grote safe. Daarin zijn nu de toiletten en garderobe geplaatst. Altijd safe !

Binnen zijn er prachtige witte ruimtes met kunstwerken aan de muren . Op dit moment was het geheel ingericht voor een smakelijk en gevarieerde vegetarische lunch, bereid door de dames-Rozenkruisers zelf.

Ankie Hettema ( leuk om haar weer eens te ontmoeten ), Dick van Niekerk en Ad de Jong hadden hun vizier eerder op Jeroen Bosch en Leonardo da Vinci gericht. Daarover ook gepubliceerd. Nu was Marc Chagall aan de beurt. Het was voor mij vooral Ankie die zich in Chagall had ingeleefd. Zodanig dat zij zelf 3 grote doeken had gemaakt met daarin een aantal symbolen die Chagall ook schilderde. Ik hou daarvan. Niet alleen kijken en over lezen, maar ook doen. Even Chagall worden, zijn. Een verbindend identificatieproces.

 Tussendoor was er heerlijke jiddische muziek op accordeon van Ad ( bajan-muziek ). Daar miste ik wel iets: samen iets jiddisch zingen, iets als "Haída", eenvoudig en steeds meer versnellend. Ook ging Ad achter de piano om moeiteloos Mozart te vertolken. 

Ankie vertelde aan de hand van projecties over Chagall, zijn leven, zijn visie, zijn beelden ( die dikwijls een veel diepere symboliek hadden dan oppervlakkig te zien was. Gedichten, schilderijen en chassidische vertellingen kwamen voorbij. Zo ontdekte ik dat in de Joodse mystiek de dieren staan voor onschuld en weerloosheid ).

Ik ken de Rozenkruisers als een groepering die zich bij voorbaat richt op de lichtzijde van het mens-zijn. De spirituele kant. Die zit ook overal in het werk van Chagall, echter veelal in contrast met de donkere wereld van oorlog, honger en geweld. Hij heeft immers beide werelden van dichtbij meegemaakt.

Schilder, graficus, ontwerper van decors, wandtapijten, glas-in-lood-vensters, regisseur, schrijver, dichter. Een universeel mens, die zich voortdurend verplaatste of moest verplaatsen: Vitebsk ( geboorteplek in het huidige Belarus ), Parijs, Litouwen,Berlijn, New York, Zuid-Frankrijk.

En de liefde voor Bella en Ida ( dochter ), Virginia, David ( zoon ) en tenslotte Valentina. Overal in zijn werk zijn liefdesparen te zien. Moeder en vader verschijnen in een schilderij als een reus ( moeder ) en een dwerg ( vader ). De rest van zijn leven verbindt hij zich aan moederlijke  en verzorgende vrouwen. Daar kon hij rust en leiding vinden. Samen met hen overleefde hij 2 wereldoorlogen, progroms en de Holocaust. Een man met een lotsbestemming.

Chagall blijft relevant ( Jeroen Krabbé maakt er vrij recent een serie over ) en niet alleen in het prachtige museum in Nice. Een aanrader. Hij ademt levenswijsheid en optimisme, daarin gesteund door de Joodse mystiek. De dreiging van racisme, fascisme en oorlog wordt bij hem gepareerd door uitzichten van hoop en liefde.

En hoe wonderlijk, of juist niet: hij heeft een plek veroverd in de huidige woonwereld.

En zinvolle excursie met inhoud.