Wim Wenders: Anselm.

 Wim Wenders: Anselm.

Nadat wij beiden de expositie van Anselm Kiefer in Museum Voorlinden in Wassenaar hadden gezien, ontdekte Eugenie dat er in Filmhuis Lumen in Delft een bekroonde documentaire over zijn leven en werk te zien was. En zo kwamen wij op een regenachtige woensdagmiddag aan in het kleine theater Lumen.

Leuk restaurant, prettige sfeer en een betrokken ouvreur en ouvreuse die mij hielpen alsnog en zonder code in zaal 2 te krijgen.

Om 15.15 uur was het zo ver. In een klein en goed bezet zaaltje ontvouwde Wim Wenders zijn meesterwerk door het enorme meesterwerk van Kiefer op een prachtige wijze in beeld te brengen.

 Anselm Kiefer, ooit opgeleid door Joseph Beuys, geldt als een vernieuwende kunstenaar. Hij onderzoekt de zin van het menselijk bestaan en de cyclische aard van de geschiedenis. Een groot scala aan inspiratiebronnen staan hem daarbij ten dienste: filosofie, religie, wetenschap, mythologie, poëzie, literatuur. In de film word je aan de hand van Kiefer meegenomen in 5 opeenvolgende decennia. Eerst in Duitsland, later in Frankrijk.

Zijn werk is sterk gekleurd door zijn ervaringen met NaziDuitsland en de puinhopen waar tussen hij opgroeide ( indringende filmbeelden, die helaas ook nu nog elders te zien zijn ). Dit herinneren aan werd hem niet altijd in dank afgenomen. Hij kreeg zelfs het verwijt een neonazi te zijn. In feite was hij bezig met het bewust maken van zaken die niet prettig zijn.

 In de docu van 1,5 uur wordt de jonge Kiefer gespeeld door een neef van Wenders ( Anton Wenders ) en de Kiefer van middelbare leeftijd door Daniel Kiefer, zijn zoon. 

Anselm Kiefer is Anselm Kiefer, de oudere. De ware ster in de film is echter : De Kunst. De camera beweegt is een rustig tempo door en te midden van bruidsjurken, torens, kelders en immense schilderijen.

Spectaculair zijn de momenten dat hij zijn vlammenwerper los laat op zijn schilderijen. Wel echter met de "brandweer" ernaast. En dat alles in immense ruimtes, waar Kiefer zich het liefst met de fiets verplaatst. De fiets is ook een belangrijk object in zijn werk.

Het meest opvallend blijft het werken met materie. Als een super stukadoor brengt hij materialen aan op zijn doeken. En niet alleen verf. Hele landschappen belanden er in. Zijn manier van werken heeft iets industrieels, wat ook terug te vinden is in de gebruikte apparatuur en de grootte van zijn kunst.

 Persoonlijk vond ik de scene waarop hij als een acrobaat op een touw balanceert boven de puinhopen beneden hem het meest indrukwekkend.. 

Hij beweegt zich voorzichtig lopend en vanuit een hoger perspectief kijkend op de destructie beneden. Als leeftijdgenoot van Kiefer raakt mij dat en aan de ruïnes van Rotterdam na de oorlog.

Deze torens bouwde hij bij zijn atelier in Barjac, Frankrijk.

 De film eindigt niet in de vele ondergrondse verblijven, maar in een open en heldere lucht. Hij loopt naar buiten te midden van zijn immense doeken en neemt plaats naast zijn Icarus. De vleugels wijd geopend en tegelijkertijd diep verbonden met de aarde.

 

 

Nog stil van de ervaring kwamen we uit de zaal En ja, wat ga je dan doen ? Eugenie kwam met idee naar een ander heel groot complex te gaan: Ikea Delft. En daar Zweedse gehaktballetjes te gaan eten. Een geweldig idee. Vermoedelijk waren Kiefer, zijn zoon , zijn neefje en Wim Wenders graag meegegaan.

 Dit zouden meer mensen moeten doen.

 Valentijnsdag Delft, 14 februari 2024.