zondag 10 september 2023

Mantra en stembevrijding in Savita.

 Mantra en stembevrijding in Savita.

Het was een uitnodiging om vrolijk van de worden: Jan Hendrik liet ons weten dat we op een gezamenlijke klankreis zouden gaan, Sieta zijn assist en dat de passagierslijst klaar was. Hij sprak de wens uit dat het een echte retraite op maat zou worden, waarin niets hoefde en het energetisch opladen voorop stond en dat we dat op onze geheel eigen manier konden doen. Die passagierslijst was al een voorteken: we gingen aan boord van de Savita voor een wereld- en wereldse reis.

Ik had er zin in. Zelfs toen ik eindeloos door de langste autowasstraat van Duitsland reed. Met hindernissen. Eenmaal in Savita brak de zon door en kon ik naar mijn kajuit. 


Diezelfde avond na de avondmaaltijd werden we opgeroepen om te komen zingen. We waren nu echt onderweg.

De stuurhut liet een veelheid aan mogelijkheden zien met een piano, een accordeon, een harmonium en een aantal vrij te gebruiken ritme-instrumenten. Jan Hendrik bleek niet alleen een veelzijdig muzikaal talent. Zo waren b.v. zijn handgeschreven menu's onnavolgbaar. De vaas met rozen symboliseerde de groep en ze zouden zich geleidelijk steeds meer openen.

De volgende ochtend gingen we zo snel mogelijk naar buiten. Voor wie nog niet met de ochtendwandeling in stilte had meegedaan was het nu opwarmtijd. Zo leerden we ook zingen op een wat hellend vlak, maar dat had uiteindelijk geen invloed op de kwaliteit.

Een van de mooiste plekken in Savita is toch wel het trappenhuis, dat wij dagelijks meerdere malen passeerden. Het zou ook - wat een prachtige akoestiek - een belangrijke plaats gaan innemen bij onze zang. Dat begon al met het wondermooie lied Agios. 


 De passerende mantra's symboliseerden voor mij ook een wereldreis. Liederen uit allerlei spirituele tradities : Taizé ( Frankrijk ), Soefi ( Iran, Turkije ), Islam, Afrikaans ( Zulu ), Grieks , Jiddish, Native-songs, gospels en zeker ook India.

Jan Hendrik kiest dikwijls voor een intuïtief te bepalen volgorde ( dat wat past op of bij dat moment ) en wisselt daarbij regelmatig van instrument. Veel wordt gezongen vanuit de volgorde: samen, hoge stemmen, lage stemmen en dan weer samen. Er is ruimte om te soleren of samen te zingen in een kleine bezetting, steeds weer beaamd door de groep.


De keuken van Savita is vegetarisch. De warme maaltijd is tussen de middag. En deze keer was er een ware wonderkok neergestreken. Het anders al zo smakelijke eten had een bijzonder laagje gekregen wat ik het liefst met verfijning zou willen duiden ( je zal met zo'n kok getrouwd zijn, ging het door mij heen ).



Veel van de verwerkte producten komen uit de eigen moes- en bloementuin. Een tuin waar de stilte en de natuurlijke geluiden elkaar afwisselen. Een tuin om te (be)zingen.

De planten krijgen er loepzuiver water uit een langsstromend beekje, waarin sommigen van ons al zingend de voeten wasten.

 Doorstroming, een belangrijk item in het naar buiten brengen van klanken. Nu kan die doorstroming via de stem gehinderd of zelfs geblokkeerd worden en dat voelt niet prettig. Daar komt dan - voor wie dat wil - de stembevrijding in beeld. Jan Hendrik biedt in dat geval de mogelijkheid om op te staan en een plaats in te nemen binnen de cirkel van de groep. De begeleiders ( hier Jan Hendrik en Sieta ) en de groep zorgen voor een veilige sfeer en bedding.
In die omgeving kan / mag een klank / lied naar buiten komen zoals op dat moment aanwezig. Daarin kan van alles hoorbaar worden en dat mag. Het volgen van de klank geeft ruimte, ruimte voor emoties, ruimte voor beelden, ruimte voor wat wil klinken op dat moment. Daarna volgt de opluchting, de ruimte, gehoord en gezien worden en zijn.

Het maken van die eerste stap vind ik spannend. Ik ga staan, wil dat ook, maar weet niet wat er komt, gaat gebeuren. Gemotiveerd ben ik wel. Ik heb op zich een stem waar ik veel plezier aan beleef, nou ja, kan beleven. De laatste weken zit er zoveel "ruis" op dat ik mij echt geremd voel. En dan, uitgenodigd door Jan Hendrik komen er klanken, bewegingen en gevoelens in beeld. Ik voel me vrij daarin. Er is diepgang. Dan volgt de zorgvuldige afronding. Iets of iemand in mij zegt: Zo hoort het. Het goede is gedaan. Ik ervaar ruimte, liefde, vitaliteit, verbinding en in de dagen daarna kan mijn werkelijk opgeschoonde stem weer helemaal meedoen. En dat is fijn.
 
 
 En er zijn meer bijzondere momenten. Als Jan Hendrik in de late uren zijn harmonium bespeelt, terwijl we gedurende langere tijd Ra Ma Da Sa Sa Se So Hong zingen. met het typerende Indiase geluid en onze zang ontstaat er een stilteveld waarin overgave aan klank en muziek plaats vindt. Het voelt als het even mogen aanraken van iets oneindigs.


Op de voorlaatste avond is er plek voor de staf en de vrijwilligers om mee te doen. Zij maken hier graag gebruik van. Het is ook een van de momenten waarop onvermoede talenten in het voetlicht treden, zoals Leonie en Judith met hun fado, het cabarateske lied van Karin en Jacqueline over de bootreis van de ziel, de poëzie en teksten van Theo, de schilderijen van Anneke, de zang en verhalen van Irma. Daarna is er tijd om in de bar wat te drinken en na te praten. 
 

 
En dan staan we de volgende dag weer buiten. Imre stapt naar voren met een Afrikaans lied. Met milde en vaste hand zet ze stemgroepen neer en zingen we. Intens en vol beweging. Gedanst en bewogen werd er deze week sowieso. Naar buiten en naar binnen.


De afsluiting van onze week doen we deels in het trappenhuis. Het wordt een zangfeest waarin we ons repertoire vieren. Met name de gospel en het Afrikaanse lied zorgen voor een grote dynamiek die publiek trekt. Daarna is er nog een besloten afscheid in onze werkruimte en is het tijd om "weer aan land te gaan".
"Het goede is gedaan" en wij dragen het met ons mee. Een onvergetelijke ervaring. Jan Hendrik, Sieta en al die andere talenten: dankjewel.
 
Henk van der Veen. 

En voor wie wil: een gesloten ogen momentje.







Geen opmerkingen:

Een reactie posten