De Zwevende Wereld.

 

 De zwevende wereld.

Boekbespreking.

Franz von Siebold ( 1796 - 1866 ) verliest zijn vader, een beroemde chirurg, zijn broer en zijn zus. Zijn moeder en de zachtaardige peetoom beschermen hem. De val van Napoleon brengt Würzburg bij Beieren.
Hij wordt lid van een studentengezelschap. Dat bevalt hem. Er wordt veel geduelleerd, ook al is het verboden. Meestal in het Guttenburgerwald. Het is de zgn. Mensur, een litteken in het gezicht. Men staat in een vaste positie en probeert het gezicht van de ander te raken. Het hoofd terugtrekken mag niet ( morele fout ). Er zijn artsen aanwezig die de wond zonder verdoving dichtnaaien.

Na vernielingen keert hij hen de rug toe. Het is 1818 en hij wil zijn familienaam in ere houden.
Het is de tijd van de Verlichting, van kennis en wetenschap en hij raakt onder de invloed van Von Humboldt ( reist door Zuid Amerika, Midden Amerika en onderzoekt het heelal. ). 

   

Franz gaat zich richten op de dieren- en plantenwereld. In 1820 studeert hij af op de "anatomie van de tong bij zoogdieren ". Hij krijgt een aanstelling als arts voor de armen, maar blijft dromen van een grote toekomst.
In 1822 ronselt Nederland artsen voor Indonesië. Daar heerste een cholera epidemie die reeds 110.000 doden had geëist. Franz tekent in. Denkt met een vriend te gaan, maar die haakt af. Hij gaat alleen in 1823. Maar eerst krijgt hij een militair-medische opleiding in Harderwijk en wordt benoemd tot chirurgijn-majoor van het Koninklijk Nederlands Indisch leger. Motto: gaan voor wetenschap, eer en fortuin. Hij krijgt een groene baret.

 

 

De afvaart is in Rotterdam, met "De Jonge Adriana". Hij is de scheepsarts. Aan boord 30 bemanningsleden, 100 soldaten, een 10-tal vrouwen en kinderen. Op een oppervlak van 12 bij 45 meter.
In Batavia krijgt hij malaria en hij mag herstellen in de hoge bergen in de accomodatie van  gouverneur Baron van der Capelle. Hij heeft goed contact en wordt na zijn herstel gevraagd om arts op een kleine handelspost in Japan te worden. Deshima. 

In Japan is na een burgeroorlog rond 1600 een gesloten staat geworden onder militaire leiding: het Shogunaat ( hoofdstad Edo ). Deshima is een kleine opening naar de wereld en ligt vlakbij Nagasaki. Franz zegt ja, tekent voor 6 jaar en heeft een riant inkomen, waarmee hij zijn moeder en oom ondersteunt.
Hij verbaast zich over de beschaving, de begroetingswijze, het onderlinge respekt. En alles is zo schoon. Ook de ongedwongen wijze waarin vrouwen hun naaktheid in het bijzijn van mannen tonen verbaasd hem. Tegelijkertijd is er een streng controle apparaat. Het concubinaat tiert welig en er zijn maleisische slaven, die er niet echt toe doen.

Het land bestaat voor 70% uit bossen en bergen en heeft weinig natuurlijke grondstoffen. Daardoor is men zuinig en gericht op reparatie en hergebruik. De literaire en visuele cultuur is breed ontwikkeld via de prentkunst ( zwevende wereld ), calligrafie en de dichtkunst ( haiku, essentie in 17 lettergrepen ).

een oude vijver

de kikker plonst erin nu

 geluid van water

Naast zijn werk als arts en natuurvorser geeft hij les aan leerlingen uit Nagasaki. In religieus opzicht zijn er Boeddhisme ( verstilling, meditatie ) en Shintoïsme ( alles is bezield en dient als zodanig verzorgd te worden. Er zijn seizoensfeesten.

 Shintoïsme is de oorspronkelijke Japanse natuurreligie die gericht is op het vereren van de natuurgeesten: Kami. Deze zijn te vonden in alle natuurelementen: boom, plant, dier, zon, etc. De nadruk ligt op de harmonie tussen mens en natuur. Er is geen stichter of heilig boek. Ook geen dogma's.

Voor Franz voelt alles licht. Zwevende woningen, courtisanes, leerlingen, eerbied hebben voor. Hij voelt zich vrij van de lijdende Christus in de katholieke kerk, de pompeuze muziek en de zware gesteldheid. Hij voelt zich gelukkig temidden van deze harmonie en verfijning. Japan Wonderland.

De vrouwen zijn ondergeschikt aan de mannen. Er is een vorm van kasten m.b.t. concubines en prostitués. Aan de top staan de geisha's, die meestal niet sexueel actief zijn. Genieten van sex staat voorop. Als een man 4 dochters heeft, dan kan hij er een of meer verkopen ( vanaf 4 jaar ). Deze meisjes worden geleidelijk aan opgeleid en ook goed verzorgd. Talenten en schoonheid zijn belangrijk om hoog te stijgen op de piramide.De vader ontvangt geld.

Franz krijgt een 16 jarig meisje tot zijn beschikking, waar hij steeds verliefder op raakt, terwijl zij het als werk ziet. Bovendien stinkt hij en ziet zijn hoofd vol littekens er niet uit. Het wordt een vaste relatie ( met hoop op erfenis na vertrek ).

Sonogi Otaki wordt zijn "vrouw". Hij ontmoet haar op de verjaardag van Koning Willem I. Hij vindt haar heel mooi, zegt dat ook, terwijl Japanners hun emoties niet uiten. Ze vindt hem een barbaar en een hond. Hij heeft dergelijke ogen en is ook trouw. De hollanders waren wel meer gewild, ook al stonken zij. Zij betaalden meer dan de Chinezen en gaven dikwijls geschenken. Bovendie waren hun penissen groter, wat ook hielp.

Franz maakt naam als "Wonderdokter". Hij heeft Westrse apparatuur tot zijn beschikking en hij voert een staaroperatie uit, waardoor een blinde weer kan zien. Hij vraagt toestemming om op het vasteland van Nagasaki een stuk grond te kopen en daar een school en hospitaal in te richten. Dat mag bij hoge uitzondering. hij vraagt zijn leerlingen essays over Japan te schrijven, zodat hij meer te weten komt ( verbod ).

Hij vraagt Baron van der Capelle in Batavia om versterking en krijgt een apotheker en een klerk toegewezen. Het is 1825. Hij neemt bij een bezoek aan Batavia Japanse theeplanten mee. Dat wordt in Indonesië een groot succes. En levert geld op. Inmiddels stijgt hij boven de oude commandant uit. Men noemt Franz "de Zonnekoning". Sonogi vestigt zich definitief op het eiland.

Er gaan veel Japanse spullen naar Nederland, die door Willem I aangekocht worden. Vooral Kaarten zijn in trek omdat Japan een witte vlek. In 1826 reist hij 1200 km naar Edo, de hoofdstad. Te voet en in een draagstoel.