Giuliano da Empoli: Het uur van de wolven.

Het boek begint met een waarschuwing voor autoritaire regimes in combinatie met AI.

 

De schrijver neemt mij mee naar het moment dat de Conquistadores in Mexico het rijk van Montezuma binnen vallen. Zij zijn zeer verrast en weten niet goed te reageren. Zijn dit Goden ? Wat een bijzondere donderbussen hebben ze. En dan die dieren waar ze op zitten. Het verlangen om oorlog te voorkomen en de twijfel leiden uiteindelijk tot dood en vernietiging van volk en rijk.

Op een dergelijke wijze neigt de politiek te kijken naar de Tech-miljardairs. 

 Giuliano beschrijft een bijeenkomst in het gebouw van de Verenigde Naties. Daar zijn Macron, Lula en de Iraanse president. Allen hebben een breed gevolg vanm adviseurs en bewakers. En zo zijn er 193 van dezelfde eenheden aanwezig. Kortom, heel druk en over elkaar struikelend.

Het is een machowereld van harde onderhandelaars, meestal strijdlustige mannen ( 90% ). Slechts 10 % is vrouw. Er is nog nooit een vrouwelijke secretaris-generaal benoemd.Globaal kan men 3 groepen onderscheiden:

- Bekwame, heroïsche goedbedoelende personen ( tv serie Westwing ). 

- Een jungle, waarin niemand onschuldig is, vol manipulatie. Het is spannend, intrigerend en het gaat erom te overleven. Machiavelli.

 

- En een groep personen die het presteert om voortdurend fouten te maken.

( kabinet Schoof ? ) 

Soerkov : Om de chaos binnen de grenzen te bezweren wordt die naar buiten geprojecteerd en gebracht. Rusland versus Oekraïne. Met Rusland dat de menselijke offers die dat vraagt negeert. Als de chaos te groot wordt, dan zoekt men een zondebok.

In 2016 ontvangt Obama de premier van Italië Renzi. Renzi heeft als zodanig veel gereisd, ook naar Iran. Als hij na zijn termijn weer naar de VS gaat wordt hij met wantrouwen bekeken en niet herkend. Politieke leiders maken globaal 3 fases door: Een van leren en luisteren, een van ik weet alles en tenslotte: het is goed naar anderen te luisteren. Dat luisteren is bij de VN wel een ding: als er iemand spreekt is iedereen met iets anders bezig.

De Doomsday Clock staat op 90 seconden voor 12. Oorlog is weer in de mode. Het aantal kernkoppen stijgt weer sinds de 80'er jaren. De carriérediplomaten verdwijnen naar de achtergrond en Trump stelt ambassadeurs aan die hem qua idee en geld steunen. De nieuwe strategie is twijfel, polariteit en chaos scheppen om zo de democratie uit te hollen en te ondermijnen. Alles naar eigen hand willen zetten.

Ook is er de trend om onderlinge afspraken en gedeelde waarden en spelregels, b.v. over grenzen, steeds meer te negeren. De Verenigde Naties op losse schroeven. De Europese leiders weten niet goed om te gaan met nepotisten en autocraten die op veel plaatsen opkomen.

( citaat ) Het gevolg is dat de tech-miljardairs op de achtergrond van de politiek nu een sleutelrol spelen, welke bovendien steeds groter lijkt te worden. Maar als er iets misgaat, geven ze niet thuis. Da Empoli verwijst met recht naar Het Kasteel van de schrijver Kafka, waar de autoriteit verblijft die je nooit ziet, maar die er altijd is. 
. 

In Saoudi Arabié.

Mohammed bin Salman al Saoed ( Oxford, Sorbonne ), de machthebber van Saoudi Arabië heeft altijd een vriendelijke zachtmoedige uitstraling. Zwemmend in rijkdom laat hij zijn nieuwe stad Neon ( 170 km lang en 200 meter breed.bouwen. De toekomstcultus is de voornaamste religie geworden.  Een wereldtentoonstelling. Accomodatie voor de Olympische Winterspelen in de woestijn, nieuwe luchthaven en AI. 

 

 

Ritz-Carlton Hotel in Ryiad. 2017.

Op een zeker moment moet iedereen eruit omdat MBS ruim 350 leden van zijn familie uitnodigt. Ze worden allen verhoord. Indien nodig op hardhandige wijze ( een dode ). Waterboarden. Bekennen van corruptie. Goedschiks, dan wel kwaadschiks. 3 maanden lang. Door de "zachtmoedige". De opbrengst van deze bijeenkomst is 100 miljard dollar, goed voor nieuwe projecten. Sommige prinsen zitten nog opgesloten. Ze zijn bang geworden ondanks hun rijkdommen. De macht van MBS is groter dan ooit. Weg ook met het islamitisch fundumentalisme.

 

Empoli vergelijkt het gedrag van MBS met dat van de Cesare Borgia. Machiavelli: sluwheid ( strelen ) en onderwerpen ( geweld ).En er zijn er meer: Trump en Bukele van El Salvador.

 

Als de president van El Salvador Bukele bij de VN komt lijkt het veel op een modeshow. Extravagantie. Zijn land was zeer gevaarlijk, maar na hard ingrijpen en 80.000 arrestaties aan de hand van een Tattoo-boek is El Salvador nu heel veilig. Een verademing voor de bevolking. Dat wel en dat maakt populair. Trump doet hetzelfde met zijn Nationale Garde inzetten.

Hij is de Caudillo ( politiek en militair leider ) van de partij Nuevas Ideas. Met de democratie wordt nogal wild omgegaan. Die mag er zijn, maar af en toe "een dag zonder regels doet veel opruimen". Zo laat Trump boten torpederen zonder te checken ( tot angst van lokale vissers ). Milei werkt op soortgelijke wijze in Argentinië en Musk zette de botte kettingzaag in het ambtenaren apparaat. Natuurlijk komen dan advocaten en rechters in verweer. Advocaten zijn sowieso niet populair ( alle democratische presidenten in de V.S. ) en het aanstellen van bevriende rechters of familie in sleutelposities gebeurt veel.

Zo stort de sokkel onder de gevestigde orde in. Via internet vind "stemmingmakerij" plaats. Chaos, polarisatie, omkering zijn het gevolg.....met de roep om een Caudillo !

Rond 2000 was de modus dat vernieuwingen in beweging werden gezet vanuit een solide midden / centrum. Nu, 2025 wordt het midden bestookt door willekeurige krachten van buitenaf.

 Trump.

Hij leest niet, geen boek, geen krant, geen aantekeningen van zijn medewerkers. Hij funktioneert mondeling vanuit gebrekkige kennis en overzicht ( al heeft hij een zakeninstinct ). Hij is een funktionele analfabeet.

In China noemt men zo iemand: een draak in de mist. Hij speelt continu een spel met wisselende input. De tijd van de hoogbegaafden zoals Obama, Clinton, etc. lijken voorbij. Politiek wordt zo geweldadig. Musk: het verschil tussen een gek en een genie ? Hij die succes heeft. 

2008.

De verkiezing van Obama in 2008 is vooral het gevolg van een gebruikelijk politiek proces. Dan doet Eric Schmidt van Google, bijgenaamd de Kardinaal zijn intrede. In 2012 staat Obama er niet zo goed voor, maar met hulp van Google worden al zijn vorige kiezers opgetrommeld en benaderd, ook al was dat geheim. Het werkt. De verkiezing is technisch geworden. 

 

 

De Democraten hebben nagelaten de techmasters binnen het systeem te houden en te reglementeren. Zo veranderden die van wereldverbeteraars in machtswellustelingen ( conquistadores ), die zelf hun regels bepalen. Niet langer beheersbaar. Wetten en regels van een andere tijd doen er niet meer toe.

 

De advocaten zijn aan het verliezen in deze revolutie. Musk, Zuckerberg, Bezos, Gates, Altman, Hassabis, e.a. vormen naties op zich. 

 

 Henry Kissinger was de laatste die een echte relatie had met WO II. Hij had een enorm netwerk onder Kennedy en Nixon. Hij werd in 2023 100 jaar en overleed daarna. Ken het verleden, ken het verleden, ken het verleden !!!! De Borgia's haten dit. Weg met het geheugen ( Zuckerberg negeert in China de moordpartij op het Rode Plein. Lekker joggen ! ).

 

 Menselijke kennis verliest haar persoonlijke karakter ontdekt hij als een computer de WK schaken verslaat. Individuen worden data. Een nieuwe vorm van macht. AI. Een Borgiaanse technologie creéert schokeffecten. Schept chaos. Om een resultaat te bereiken.

 

A.I. autoritaire intelligentie. Centraliseert data en gebruikt ze als macht.  Onder toezicht van een paar wetenschappers. 

 

 Wie is eigenaar van OpenAI?

Sam Altman ( CEO AI )bestuurt de logica ervan, maar het geld komt van Microsoft, die ook de Cloud beheert. Hij heeft de denkkaders van AI zo ingericht dat de beslissingen in zijn visie passen. Samen met Hassabis.

 

 

 

De enige hoop van de mens, denkt hij, ligt in zijn schepping: Deep Mind.  De grote angst en zorg van de bestaande machthebbers is dat ze er de ballen verstand van hebben met wat zich hier ontwikkelt. De presentatoren leven al in die andere wereld.

 

Hoe AI besluiten neemt zullen we nooit weten, maar de modellen zorgen dat het ons goed gaat, zal gaan. Geloven. Terug naar de tijd van voor de Verlichting. Het individu verdwijnt.

 

Het Proces van Kafka.

Het Kasteel van Kafka.

Zoiets. Gezond verstand of gevoelens taboe. 

En als het niet goed gaat kun je niemand ter zake bereiken ( Ways, stuurt files door dorpjes heen, waardoor gevaar ontstaat ). 

 

 

Tsjonge.

 

 

Het uur van de wolf. Betekenis.

 Tijd voor een nieuw boek en dat is altijd weer een loterij gezien het grote aanbod. Het uur van de wolf ( Wolfsstunde klinkt nog magischer ) ken ik als titel bij een culturele televisierubriek bij de NPO, maar ik heb nooit stilgestaan bij de betekenis. Goed om even te verkennen, zodat ik ook het boek beter kan begrijpen ?

 "Het uur van de wolf" verwijst naar een periode tussen 3.00 uur en 5.00 uur , in het holst van de nacht. De periode waarin men het diepst slaapt ( en de overgang naar de REM slaap plaatsvindt ) en er volgens volkstradities veel geboortes en sterfgevallen plaats vinden. Het kan ook een synoniem zijn voor "schemering". Het is een uitdrukking uit een film van Ingmar Bergman uit 1968, gerelateerd aan nachtmerries en duisternis: Suden Hetki, Vargstimmen met Liv Ullman en Max von Sydow.

Het wordt ook wel gekoppeld aan een periode van spiritueel ontwaken, verhoogde intuïtie of een moment van communicatie met het goddelijke. De tijd van verwerking van emtioneel en fysiek afval. En kwetsbare periode met een verhoogde activiteit van de geest.

Het 's nachts wakker worden tussen 3 en 5 uur kan volgens de Chinese geneeskunde te maken hebben met de longen en darmen ( verdriet, verlies, emotie, zorgen) . Daarna kan weer inslapen moeilijk zijn. Laat eten, alcohol, cafeïne, slaap apneu kunnen van invloed zijn.

Deze uitdrukking komt uit de Noorse verhalenwereld. De wolf staat symbool voor kracht, moed, loyaliteit, wijsheid, intuïtie en vrijheid . De andere kant is die van  de wreedheid of gevaar. Ze leven in roedels, wat kan wijzen op saamhorigheid en teamwork.Hun onafhankelijke aard en sterke instincten verwijzen naar autonomie en spirituele wijsheid.

Ook bij de Indianen speelde de wolf een belangrijke rol. Daar zij in en met de natuur leefden vormden de wolven een waardevol onderdeel daarvan. Dikwijls vanuit een positieve symboliek.

De symboliek van de wolf is ook bekend in de Romeinse mythologie, waar hij een rol speelde bij de stichting van Rome. Het verhaal van Romulus en Remus, die opgevoed werden door een wolvin, benadrukt de beschermende en verzorgende kant van de wolf, waardoor hij een iconisch symbool werd voor de kracht, bescherming en overleving van Rome. In inheemse Amerikaanse culturen wordt de wolf vereerd als spirituele gids en leraar, als symbool van wijsheid, intuïtie en een diep begrip van de natuurlijke wereld.

In "Game of Thrones"spelen de wolven ook een prominente rol. Zij worden gevonden bij een reusachtig moederdier dat dood is. De wolven worden verdeeld onder de kinderen van de Stark familie en spelen op belangrijke momenten een cruxiale rol.

 En dan zijn er natuurlijk ook nog wolven op de Veluwe.

De Zwevende Wereld.

 

 De zwevende wereld.

Boekbespreking.

Liever als een juweel verbrijzeld worden, dan als een tegel overblijven. 

Franz von Siebold ( 1796 - 1866 ) verliest zijn vader, een beroemde chirurg, zijn broer en zijn zus. Zijn moeder en de zachtaardige peetoom beschermen hem. De val van Napoleon brengt Würzburg bij Beieren.
Hij wordt lid van een studentengezelschap. Dat bevalt hem. Er wordt veel geduelleerd, ook al is het verboden. Meestal in het Guttenburgerwald. Het is de zgn. Mensur, een litteken in het gezicht. Men staat in een vaste positie en probeert het gezicht van de ander te raken. Het hoofd terugtrekken mag niet ( morele fout ). Er zijn artsen aanwezig die de wond zonder verdoving dichtnaaien.

Na vernielingen keert hij hen de rug toe. Het is 1818 en hij wil zijn familienaam in ere houden.
Het is de tijd van de Verlichting, van kennis en wetenschap en hij raakt onder de invloed van Von Humboldt ( reist door Zuid Amerika, Midden Amerika en onderzoekt het heelal. ). 

   

Franz gaat zich richten op de dieren- en plantenwereld. In 1820 studeert hij af op de "anatomie van de tong bij zoogdieren ". Hij krijgt een aanstelling als arts voor de armen, maar blijft dromen van een grote toekomst.
In 1822 ronselt Nederland artsen voor Indonesië. Daar heerste een cholera epidemie die reeds 110.000 doden had geëist. Franz tekent in. Denkt met een vriend te gaan, maar die haakt af. Hij gaat alleen in 1823. Maar eerst krijgt hij een militair-medische opleiding in Harderwijk en wordt benoemd tot chirurgijn-majoor van het Koninklijk Nederlands Indisch leger. Motto: gaan voor wetenschap, eer en fortuin. Hij krijgt een groene baret.

 

 

De afvaart is in Rotterdam, met "De Jonge Adriana". Hij is de scheepsarts. Aan boord 30 bemanningsleden, 100 soldaten, een 10-tal vrouwen en kinderen. Op een oppervlak van 12 bij 45 meter.
In Batavia krijgt hij malaria en hij mag herstellen in de hoge bergen in de accomodatie van  gouverneur Baron van der Capelle. Hij heeft goed contact en wordt na zijn herstel gevraagd om arts op een kleine handelspost in Japan te worden. Deshima. Dejima (Japans: 出島)

 

In Japan is na een burgeroorlog rond 1600 een gesloten staat geworden onder militaire leiding: het Shogunaat ( hoofdstad Edo ). Deshima is een kleine opening naar de wereld en ligt vlakbij Nagasaki. Franz zegt ja, tekent voor 6 jaar en heeft een riant inkomen, waarmee hij zijn moeder en oom ondersteunt.
Hij verbaast zich over de beschaving, de begroetingswijze, het onderlinge respekt. En alles is zo schoon. Ook de ongedwongen wijze waarin vrouwen hun naaktheid in het bijzijn van mannen tonen verbaasd hem. Tegelijkertijd is er een streng controle apparaat. Het concubinaat tiert welig en er zijn maleisische slaven, die er niet echt toe doen.

Het land bestaat voor 70% uit bossen en bergen en heeft weinig natuurlijke grondstoffen. Daardoor is men zuinig en gericht op reparatie en hergebruik. De literaire en visuele cultuur is breed ontwikkeld via de prentkunst ( zwevende wereld ), calligrafie en de dichtkunst ( haiku, essentie in 17 lettergrepen ).

een oude vijver

de kikker plonst erin nu

 geluid van water

Naast zijn werk als arts en natuurvorser geeft hij les aan leerlingen uit Nagasaki. In religieus opzicht zijn er Boeddhisme ( verstilling, meditatie ) en Shintoïsme ( alles is bezield en dient als zodanig verzorgd te worden. Er zijn seizoensfeesten.

 Shintoïsme is de oorspronkelijke Japanse natuurreligie die gericht is op het vereren van de natuurgeesten: Kami. Deze zijn te vinden in alle natuurelementen: boom, plant, dier, zon, etc. De nadruk ligt op de harmonie tussen mens en natuur. Er is geen stichter of heilig boek. Ook geen dogma's.

Voor Franz voelt alles licht. Zwevende woningen, courtisanes, leerlingen, eerbied hebben voor. Hij voelt zich vrij van de lijdende Christus in de katholieke kerk, de pompeuze muziek en de zware gesteldheid. Hij voelt zich gelukkig temidden van deze harmonie en verfijning. Japan Wonderland.

De vrouwen zijn ondergeschikt aan de mannen. Er is een vorm van kasten, ook m.b.t. concubines en prostitués. Aan de top staan de geisha's, die meestal niet sexueel actief zijn. Genieten van sex staat voorop. Als een man 4 dochters heeft, dan kan hij er een of meer verkopen ( vanaf 4 jaar ). Deze meisjes worden geleidelijk aan opgeleid en ook goed verzorgd. Talenten en schoonheid zijn belangrijk om hoog te stijgen op de piramide.De vader ontvangt geld.

Franz krijgt een 16 jarig meisje tot zijn beschikking, waar hij steeds verliefder op raakt, terwijl zij het als werk ziet. Bovendien stinkt hij en ziet zijn hoofd vol littekens er niet uit. Het wordt een vaste relatie ( met hoop op erfenis na vertrek ).

Sonogi Otaki wordt zijn "vrouw". Hij ontmoet haar op de verjaardag van Koning Willem I. Hij vindt haar heel mooi, zegt dat ook, terwijl Japanners hun emoties niet uiten. Ze vindt hem een barbaar en een hond. Hij heeft dergelijke ogen en is ook trouw. De Hollanders waren wel meer gewild, ook al stonken zij. Zij betaalden meer dan de Chinezen en gaven dikwijls geschenken. Bovendien waren hun penissen groter, wat ook hielp.

Franz maakt naam als "Wonderdokter". Hij heeft Westerse apparatuur tot zijn beschikking en hij voert een staaroperatie uit, waardoor een blinde weer kan zien. Hij vraagt toestemming om op het vasteland van Nagasaki een stuk grond te kopen en daar een school en hospitaal in te richten. Dat mag bij hoge uitzondering. hij vraagt zijn leerlingen essays over Japan te schrijven, zodat hij meer te weten komt ( verbod ).

Hij vraagt Baron van der Capelle in Batavia om versterking en krijgt een apotheker en een klerk toegewezen. Het is 1825. Hij neemt bij een bezoek aan Batavia Japanse theeplanten mee. Dat wordt in Indonesië een groot succes. En levert geld op. Inmiddels stijgt hij boven de oude commandant uit. Men noemt Franz "de Zonnekoning". Sonogi vestigt zich definitief op het eiland.

Er gaan veel Japanse spullen naar Nederland, die door Willem I aangekocht worden. Vooral kaarten zijn in trek omdat Japan een witte vlek is. In 1826 reist hij 1200 km naar Edo, de hoofdstad. Te voet en in een draagstoel.

 

 

Edo, de hoofdstad met ca. 1,3 miljoen inwoners ligt op de plek van het huidige Tokio. Hoewel Franz verwachtte allerlei rare capriolen te moeten uithalen voor de Shogun, blijft het contact kort en zakelijk. Het meeste contact loopt via secretarissen.

Hij weet te realiseren dat hij verboden kaarten van Japan te zien krijgt en mag ze bestuderen, kopiëren, alhoewel dat laatste verboden is. Hij krijgt ook een bijzondere maar verboden kimono. 

 

Hij krijgt bericht dat hij naar Batavia moet om alle Japanse  stukken te ordenen. Van der Capelle is weg. Er is een andere gouverneur en zijn oud baas Sterner klaagt hem aan wegens wangedrag.

 

In november 1826 raakt Sinogi zwanger. Zij had het tijdens de afwezigheid van Franz goed gehad. 5 maanden vrijheid en nu moet ze weer aan het werk. Ze heeft geen zin in zijn harige neus, zijn ruwe manier van de liefde bedrijven, zijn lichaamsgeur ( vlees eter ). Zwangerschappen van barbaren eindigden meestal in abortus, tenzij er sprake was van liefde. Wel mocht een dergelijk kind niet naar het buitenland.

 

Het idee bestond dat gemengde kinderen niet oud werden omdat de elementen metaal ( KIN ) en hout ( KI ) geen goede combinatie geven voor gezondheid. De praktijk liet het vaak zien. Stefan verandert van karakter, hij wordt zachtaardig en liefdevol. Hij noemt haar TAKI. Hierdoor gaat ook het hart van Sinogi open. Het meisje gaat niet bij haar ouders wonen, maar blijft tot haar 7de jaar bij Franz.

Kort na Sinogi bevalt ook haar zuster van een Hollander. Sinogi krijgt hulp van 2 voedsters en een maleisisch slaafje van 9 jaar  ( Orson, Our Son )..

 

Slavernij en mensenhandel kwam veel voor. Soms werden kinderen verkocht om de rest van het gezin te kunnen voeden. Ook voeren er piraten langs de kusten. Naast slaven waren er ook lijfeigenen. Deze mochten een gezin stichten en het land bewerken. 

 

1828.

 

Er raast een Tyfoon over Japan, groter dan ooit. De schade is enorm. De botanische tuin ligt plat en het schip de Java ligt op het strand. Ook zijn er veel slachtoffers.

 

1829.

 

De torenhoge ambities van Franz ( Icarus ) lopen vast in beschuldigingen tegen hem over smokkel, spionage, hoogverraad. Men ontdekt dat hij verboden strategische goederen ( cartografie ) het land probeert uit te smokkelen. Kolonel Sterner zit hierachter. Hij zint op wraak. Er vinden tal van arrestaties plaats en de hofastronoom ( zijn vriend en leverancier ) wordt zelfs doodgemarteld en onthoofd ( een schande voor een Samurai ). Ook tal van studenten en medewerkers van Frans worden gearresteerd. Franz krijgt een huiszoeking, maar heeft alle spullen reeds verborgen. Wel wordt hij gearresteerd en mag niet met de inmiddels weer zeewaardige Java terug naar Batavia. Sinogi getuigt onschuld.

 

De strategische positie van Japan is door haar isolatie zwak. De technologie elders in de wereld gaat snel vooruit. Japan heeft geen vloot, maar wel Russische oorlogsschepen en Amerikaanse walvisvaarders voor de kust. De kaste van de Samurai is zwakker geworden, meer een filosofisch gezelschap met haiku's.  

 

De gouverneur van Batavia neemt het voor Siebold en zijn motivatie op. In Holland benadert zijn moeder zelfs de koning van Beieren, waar Wúrzburg onder valt. Die protesteert ook.

 

Franz wordt veroordeeld en verbannen en mag nooit meer terug komen. Sonogi en dochtertje Oine blijven achter. Orson en het hondje gaan mee naar Nederland.. Hij laat Sonogi goed verzorgd achter ( zij heeft nu haar inkomen en vrijheid ). Ook Sterner wordt bij verstek veroordeeld. Franz schrijft zijn laatste liefdesbrieven. Bij de afvaart zijn Sonogi en haar dochtertje in een boot dichtbij. Een pijnlijk afscheid. Ook van 6 jaar ultiem geluk. Wel lukt het hem zijn Japanse collectie meetenemen.

 

1830.

 

 

Franz vaart naar Holland. Snelle reis, snellere schepen ( 4 maanden ). Hij komt aan in Antwerpen en besluit daar te blijven. De meeste plantjes geven de geest, ook al wordt in de Kaap zoet water getankt. De vetplanten blijven goed. Verder heeft hij 120 kisten met unica's bij zich. Siebolds roem is vooruit gegaan. Hij is veel gevraagd bij de adel, die geniet van zijn verhalen. 

 

In oktober 1830 roept de tijdelijke regering de onafhankelijkheid van België uit na verovering van de zuidelijke provincies. Het had 40 jaar tot Nederland behoord. Daarvoor waren en Oostenrijk, Spanje, Oost Frankrijk, Westelijk Roomse Rijk en Bourgondië.

In 1831 werd Leopold I van Saksen Coburg Gotha de eerste koning der Belgen. 

 

Helaas dus: België gaat zich afscheiden van Holland en Willem I roept zijn leger ter oorlog op. De 10-daagse oorlog. Franz brengt zijn collectie naar het Noorden. Naar Voorschoten. Hij bezoekt zijn moeder , die wil dat hij in Duitsland hoogleraar wordt, maar daar heeft Franz geen trek in. Hij wil beroemd worden net als zijn voorbeeld Von Humboldt. Willem I wil hem daarin steunen. Hij wordt dirigerend officier van gezondheid van het Indonesisch leger. En wordt Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Hij ontvangt een extra lijfrente en geld voor medewerkers. Ook komt er op termijn 60.000 gulden voor aanschaf van zijn collectie. Hij begint een eigen uitgeverij, waarbij hij een goede lithograaf aantrekt ( nieuw ! ).

 

Hij mist 2 zaken: Sonogi en Oine én het grootse aanzien als persoon op Java. 

 

Hij probeert in Leiden aan de Rapenburg zijn Japanse paradijs te doen herleven. Zijn 2 reuzensalamanders en een zeldzaam aapje hebben de tocht overleefd. In 1830 krijgt hij een rolbrief van Sinogi. Hein Burger zorgt goed voor het gezin. Oine mist pappa en Orson ( die in zijn puberteit in het niets verdwijnt ). Ook stuurt zij snuifdoosjes met hun portretten om naar te kijken. Om zijn boek "Nippon" te promoten reist hij door Europa naar Petersburg, Leipzig en Wenen. Hij krijgt tal van onderscheidingen, maar interesse in zijn werk is er weinig. Hij schrijft zelf niet zo best, dat laat hij aan Hoffmann, maar hij doet alsof het zijn werk is.

 

1835.

 

Veel conflicten. Alle vrienden in Leiden en Deshima haken af. De Villeneuve en Burger vertrekken ook. Hoffmann neemt ontslag. Zijn Indische klerk en kok gaan terug. En Sinogi trouwt met een Japanner. Zij wil contact houden, maar hij niet. Franz is inmiddels 40 en heeft alleen nog contact met zijn moeder. Oine probeert nog te schrijven, maar Franz haakt af. Zijn boeken Nippon en Fauna Japanica slaan ondanks hun mooie uitvoering niet aan. De uitgave gebeurt nu nog alleen in Duitsland. Koning Willem geeft hem de eerder beloofde 60.000 gulden voor zijn collectie, maar niet van harte. Nederland is verarmd door de scheiding van België.

 

 安眠 ( slaap ) 

 

Halverwege het luisterboek val ik in slaap. En dus heb ik ruim een half uur gemist en daar ik het niet aantrekkelijk vindt om dat opnieuw te doen, een samenvatting van wat mij bijgebleven is:

 

Franz blijft zoeken naar erkenning en verlangen om ooit nog een keer naar Japan te kunnen. Hij verhuist inmiddels van Leiden naar Boppard waar hij een oud klooster koopt. Ook hertrouwd hij en krijgt 5 kinderen. De onrust duurt voort, hij verhuist naar Bonn. Als hij hoort dat er steeds meer landen interesse tonen in Japan, met name de Verenigde Staten ( Stoomschip Missisippi onder Perry ), probeert hij via verschillende koningshuizen ( met name de Pruisen zijn gecharmeerd ) ook daarheen te kunnen.

 

 

 

 

Het vlaggenschip/ stoomschip USS Missisippi van commodore Matthew Perry's eskader in de Mexicaanse Oorlog. Het schip was ook betrokken bij de opening van handelsbetrekkingen met Japan en de Amerikaanse Burgeroorlog.

  

In 1852 vertrok het schip naar het Verre Oosten voor Perry's missie om handelsbetrekkingen te openen met Japan. Naast een Amerikaans bezoek in 1855-1856 bleef de Mississippi tot 1860 in het Verre Oosten, ter ondersteuning van Britse en Franse schepen tijdens het bombardement van Taku in juni 1859, en in augustus zette het schip Amerikaanse mariniers aan land om de belangen van de VS in Shangai te beschermen.

 

Uiteindelijk wordt er bemiddeld met Japan en mag hij terugkeren ( 1857 ). Japan gaat open. Hij laat vrouw en kinderen in de steek ( geen geld ) en gaat met zijn zoon Alexander van 12 en de hond naar Batavia per stoomschip. vandaar gaat hij naar Deshima, dat hij ziet opdoemen.

Hij heeft jaren ( 37 ? ) geen contact meer gehad met Sinogi en Oine. Sinogi is inmiddels voor de derde keer getrouwd. Hun dochter blijkt een sterke eigen wil te hebben. Zij is liever met de jongens en wil niet op Japanse wijze in een meisjescorset geduwd worden. Zij is groter dan de anderen, blauwe ogen, bruin haar en heel erg blank. Geholpen daar oud leerlingen van Franz studeert zij erop los. Daardoor wordt zij de eerste vrouwelijke arts in Japan. Een unicum.

Zij blijkt zeer intelligent, koppig en sterk. 

 

 1859.

 

Aankomst in baai Nagasaki. Opperhoofd stond klaar aan de kade. Heel even was hij weer de Franz van toen. Siebolt Sensei wordt met vreugde ontvangen. De straffen van zijn oud leerlingen worden geseponeerd. Zijn dochter en nichtje treden op als tolken. De hereniging met Otaki ( Sinogi ) en Oinen ( laatst gezien bij 2 jaar ). "Dit is mijn vader". Ze voelt een bijzondere kracht. Tada was zijn kleindochter. Helaas: ze spraken elkaars taal niet meer. Tolk nodig.

 

Verandering: de wachters en poorten zijn weg. De grote dienstbaarheid was weg. Veel mensen zien hem nog als arts en staan in de rij. Hij besluit te verhuizen. 

 

Na verloop van tijd ontstaat er ruzie. De dienstmeid, die het bed met haar vader deelt, spreekt Oinen tegen en zij pikt dat niet. Biedt later wel excuses aan om de band te herstellen. De dienstmeid krijgt nog een kind van Franz, maar wordt later ontslagen.

Taki, Sinogi krijgt ook ruzie en alles wat ooit romantisch was verdwijnt. De onderlinge liefde is voorbij.

 

Oinen had gehoopt van haar vader allerlei medische zaken te leren, maar Franz is daar niet mee bezig. Wel geeft hij haar instrumenten. In de analen wordt zij genoemd als een zeer talentvolle arts.

 

Franz is bezig zich als "politiek adviseur " bij de Shogun aan te sluiten. Dit is tegen de zin van het Nederlands gezag en zijn diplomatieke paspoort wordt ingenomen. Hij laat zich en zijn zoon nu registreren als Duitser en in Pruisen vinden ze dat prima. Hij gaat naar Yokohama waar een oorlogssfeer hangt. Op de vraag van de Shogun welke vreemde macht het betrouwbaarst is zegt hij : Rusland. Dat vinden de Fransen ( te emotioneel ) , de Engelsen en de Amerikanen niet leuk. Franz gaat nu van Yokohama naar Edo. 

The Last Samurai vertelt daar een mooi verhaal over deze periode. 

 

In Edo is het chaos, rondtrekkende Samuraibendes die anti buitenlanders zijn. In 1861 doet hij weer iets dat verboden is: De Fuji Yama beklimmen. Als hij in de Engelse ambassade is wordt deze overvallen door de Ronin. 19 Engelsen gewond. Vanaf nu 300 bewakers en er wordt een Engels garnizoen opgericht. Men wil Franz kwijt. Gouverveur De Wit vraagt Japan hem te ontslaan en dat gebeurt. Hij krijgt nog wel een afscheidsceremonie en een zwaard. Zijn schoonzoon en tolk wordt gearresteerd ( 5 jaar werkkamp - hij zou 2 zwaarden tegelijk hebben gedragen ). Oinen is daar razend over. Hij gaat terug naar Yokohama. Alexander wordt tolk Japans bij het Engels genootschap. 

 

 Franz moet terug naar Batavia, laat veel spullen achter, behalve zijn collectie ( kom toch terug ), maar hij wordt naar Nederland gestuurd.

 

!863.

Hij is terug in Europa en Helene met 4 jonge kinderen. Hij wil gezant worden, maar Thorbecke doet dat niet. Hij heeft een reputatie van lastpak en zijn kennis is verouderd. Men stuurt hem met pensioen met eretitel Majoor-generaal Indisch leger. Hij biedt zich aan bij de Russen. Lukt niet. Hij manifesteert zich steeds meer als een eigenzinnige oude man met weinig zelfreflectie en de overtuiging dat hij geweldig is. Dit leidt tot vervreemding van zijn omgeving.

 

 

1864.

Napoleon III in Parijs. Japanse spullen trendy. In 1867 is Japan op de Wereldtentoonstelling. 

 

Franz probeert daar binnen te komen, maar krijgt alleen een "Legion d'Honneur". Een zekere Alphonse Daudet ( later beroemd ) assisteert hem. In 1865 kan hij exposeren in Munchen, maar de oorlog tussen Pruisen en Oostenrijk komt daartussen. Ingres en Manet raken geboeid door b.v. de Japanse papier-verpakking ( houtdruk prenten ) met vogels, bloesems, mensen en tekens. Een nieuw trend doet haar intrede.

  

Alles wat Japan is is hot. Ivoren miniaturen, geisha's, vrolijke beeldtaal, keramiek.

Servies Rousseau wordt de grote trend.

 

 

 

1865.

De westerse mogendheden gaan Japan controleren. De Shogun gaat zijn plaats afstaan aan de keizer ( tot dan toe religieus ) om meer eenheid en grip te krijgen. Die haat de buitenlanders.  In het Noorden breekt een opstand uit. Men wil terug naar de isolatie.Het Zuiden beweegt liever mee met de nieuwe ontwikkelingen. 

 

 

1866.

Franz sterft onverwacht, mogelijk tyfus. zijn laatste woorden:

Ik ga naar een mooi land, een van vrede ( Desima ? ). 

 Hij krijgt een begrafenis met militaire eer een wordt bijgezet in een pagode met zijn portret daarin. Leiden roemt hem als academische held.

 

Oinen ( Itoku ) en Taki ( Taka ) veranderen hun naam. Taka trouwt met haar uit het gevang teruggekeerde verloofde. Hij is zwaar mishandeld. Sonoki ( Otoki ) sterft in 1869 aan kanker. op haar sterfbed vraagt zij om aardbeien ( Franz kweekte die ooit voor haar ).

De zonen van Franz, Alexander en Heinrich krijgen alstolken topfuncties binnen het oostenrijkse gezantschap. Heinrichy gaat naar Europa en ontmoet Napoleon III en Queen Victoria. Oinen wordt verloskundige aan het keizerlijk hof.

 

En zo realiseren de nazaten datgene wat in aanleg bij Franz was: arts, ontdekkingsreiziger, diplomaat, kunsthandelaar, schrijver. 

 

1871.

de Samurai verliezen hun privileges.

Japan opent zich naar de wereld. 

 

1878

Wereldtentoonstelling in Parijs. Japanoi"sme een hype . Kimono's, tatami's, serviezen, etc. Manet, Monet, Renoir, Degas, Whistler zijn er gek op en zetten zich af tegen de Academie des Beaux Arts, die Japan primitief vindt.

De schilders houden een eigen expositie en veranderen hun stijl: het Impressionisme wordt geboren. 

Kortok: iedereen wordt 16 jaar na Franz verliefd op de :

 

ZWEVENDE WERELD. 

 

Tatako wordt, net als haar moeder verkracht door een arts en krijgt een zoon die door Oinen geadopteerd wordt. Oinen doet in 1884 als eerste vrouw Staatsexamen Arts. In 1891 stopt zij, omdat zij de snelle ontwikkelingen niet meer kan bijhouden. Inkomen stopt.

 

1893.

Geld tekort in de familie. Ze gaan in Tokio bij Heinrich wonen.

 

De jonge keizer is 16 jaar. Er verandert veel: afknippen knotten, schoenen en colberts komen op, draagstoel weg, de trein komt. Huizen van baksteen. Er komt een parlement, een leerplicht, algemene dienstplicht, nationale eenheid en één godsdienst: het Staats Shinto, 

 

 

Shinto en nationalisme (citaat BBC )

Het shintoïsme kan niet los worden gezien van Japan en de Japanners, maar in de tweede helft van de 19e eeuw en de eerste helft van de 20e eeuw werd het een staatsgodsdienst, die onlosmakelijk verbonden was met het Japanse nationalisme.

De band tussen Shintoïsme en nationalisme

De shintoïstische legende vertelt dat de keizers van Japan ononderbroken afstammen van de eerste keizer, Jimmu Tenno, de achterkleinzoon van Amaterasu-Omikami. De oorspronkelijke Japanners zelf stammen af ​​van de kami die bij de stichting van Japan aanwezig waren.

Dit verhaal bevat een zeer duidelijke boodschap: Japan is een oud land, waarvan de mensen afstammen van de oorspronkelijke kami, en een keizerlijke familie met een ononderbroken afstammingslijn van Amaterasu zelf. De keizerlijke familie is ouder dan de Japanse bevolking en stamt af van een kami met een hogere rang.

De politieke boodschap van het verhaal is dat Japan is zoals het hoort te zijn, dat het voortbestaan ​​ervan afhangt van het in stand houden van de relatie tussen de keizer en zijn volk, en dat de keizer Japan regeert omdat de goden dat willen. Vóór de Meiji-restauratie en de oprichting van het staatsshintoïsme was dit verhaal slechts een mythe tussen vele, en niet cruciaal voor het Japanse zelfbeeld.

Oinen kiest ervoor de naam van haar vader te laten verdwijnen. 

1938 Taka overlijdt in Tokio. 

Opkomend militarisme.

Japan voert met succes oorlog met China. Er ontstaat een expansiedrift en in 1931 ( Mantsjoerije ) en 1937 ( China, Shjanghai en Peking ) zetten zij hun veroveringen voort. De generaals willen heel Zuid Oost Azië bevrijden van het Westen.  Japan ging zijn eigen geschienis schrijven. 1830 kwetsbaar Japan, 1930 agressief Japan. ABCD landen: 1939 handelsboycot grondstoffen. Japan sluit verbond met Stalin, Hitler, Mussolini. De As-mogendheden.

7 dec 1941 Pearl Harbour. 1942 Karel Doorman verslagen, Indonesië ingenomen. Vechtstijl ( dood vechten, harikiri ) werd niet begrepen door de Amerikanen. Geen individuele overleving. Extreme uitersten in gedrag. Verliezen van eer in de ogen van anderen vreselijk.

Liever als een juweel verbrijzeld worden, dan als een tegel overblijven. 

1945 

325 Amerikaanse bomenwerpers bombarderen Tokio. 100.000 doden, maar geen overgave. Moreel werd niet gebroken. Japan zelf binnenvallen was ook waanzin 70 miljoen mensen zouden zich dood vechten. Augustus 1945: Nagasaki was strategisch niet belangrijk.

Op 496 meter van de grond ontplofte de atoombom ( "Fat Man"). 21.000 ton tnt. 200.000 doden. Eerste bestemming was Kyoto ( te mooi ), Kokura de tweede.......Nagasaki.

Hiroshima eerder, met "Little boy".60.000 doden. Japan bleef doorgaan. 

 Japan capituleert op voorwaarde dat de keizer onaangetast zou blijven. McArthur weigert. Hirohito capituleert toch.Benedict, die de Japanners had bestudeert adviseert de president de keizer niet voor een oorlogstribunaal te brengen. Ze vochten voor eer, niet voor ego. 

Japanners stelden zich vriendelijk en welwillend op ! Ze wilden nu uitblinken in verlies. Pacifisme troef. Land opbouwen. Welvarend, vreedzaam land maken.

1954.

 

Souvereiniteit terug. Keizer symbolisch. 1964 Olympische Spelen in Tokio. Hoogconjunctuur. 1978 verschijnt er een stripverhaal over.......teruggevonden Siebolts dochter, Oinen. Razend populair op scholen. Dapper meisjes met gemengd bloed dat haar eigen pad zocht. Oinen cultheld, manga strips, series, feministisch icoon, boeken, videogames.

Oinen onsterfelijk geworden. Geromantiseerd. In Nintendo treedt zij op. 

Franz Von Siebolt had alles, wat dan ook, bewaard en geordend. Alexander richt in 1879 het eerste gedenkteken op voor zijn vader. Gaat dan naar Berlijn met zijn collectie. Trouwt en krijgt 3 kinderen. Heinrich ook naar Duitsland. Wordt ook baron na schenking aan Oostenrijkse keizer.

 

Nieuwe "Nippon" door Alexander en Heinrich. 1911 en 1908 dood. 1926 Eerste Siebold- biografie in Japan. De nazi's gebruikten Franz als held/icoon vanwege zijn contact met Japan. Ook geromantiseerd. Amerikanen bombarderen Würzberg. Veel materiaal verloren.

1980 ( Europa ) en 1989 ( Japan ) Musea voor Siebold. en Desima. In Nagasaki.

2000 Nu  soort bedevaartsoord. Museum Rapenburg: Sieboldhuis. Leiden. Sieboldtuin in Hortues Botanicas. Nog planten van toen. Japanse Duizendknoop.

Geleidelijk aan neemt de belangstelling voor Japanse goederen af. Dit hd te maken met de kwaliteit. De oorspronkelijke werken waren geboren in de Japanse besloten cultuur. Nu gaat de economie/ commercie er mee aan de slag.

De beïnvloeding op een dieper niveau gaat echter door via Toulouse Lautrec, James Ensor, Van Gogh ( amandelbloesem ). En ook via de Art Deco, de Jugendstil, Art Nouveau. In 1893 ziet Frank Lloyd Wright  op de wereldtentoonstelling een Japans Huis. Het inspireert hem tot een geheel nieuwe bouwstijl. In 1918 gaat hij naar Japan en bouwt daar het Imperial Hotel Tokio. DE Houten onderbouw is heel zwaar en maakt het hotel aardbevingsbestendig. In 1923 is er een hevige beving. In 1968 wordt het hotel gesloopt. Het was weggezakt in de bodem.

 Dan ziet hij in Kyoto een over de rivier hangend gebouw. Dat inspireert hem tot het iconische "Falling Waters" . Een bezoek van Annejet aan dit huis blijkt een enorme stimulans voor haar boek.

 Doe alles wat je kunt

en laat de rest aan het lot over.

En daarmee kom ik aan het einde van deze dubbelbiografie. Dubbel in meerdere opzichten:

Franz versus Oine

Europa versus Azié

Japan versus het Westen

Een geschiedenis, waarin emoties en gevoelens de brug vormen. Liefde, haat, ambitie, jaloezie,hoop, enz. In 1947 Schrijft Ruth Benedict over dat opmerkelijke volk dat enerzijds zo vriendelijk, toegewijd en fijn zinnig is, anderzijds zo meedogenloos en gewelddadig. 

Annejet bezoekt Chicago, Sieboldhuis, Hortes Botanicus, München, Wurzburg ( Siebold Hotel ). Franz von Siebold laat zo veel achter.

Mijn review:

WAt een fascinerend levensverhaal dat als zodanig ook geleefd is. Ik heb veel geleerd over het spanningsveld tussen Oost en West, met Japan in het bijzonder. De cultuur en de uiteindelijke verspreiding ervan over de wereld in allerlei kunst en bouwvormen. Wil nu eerst naar het Sieboldhuis en.....Japan ? En wat een gave om een boek als dit te mogen/ kunnen schrijven.

Annejet dankjewel.