dinsdag 2 december 2025

Uit het schrijfcafé. Moed, respect en verbinding.

 Het boek had nog 10 dagen op mijn tafel in de woonkamer gelegen: Narcis van Judith Fanto. Ik kon het nog niet terugbrengen naar de bibliotheek, waar een ander er ongetwijfeld met verlangen naar uitkeek. Het had iets magisch en tegelijkertijd kleefde er nog iets aan. Als lid van de boekenclub was mij langere tijd geleden gevraagd maximaal 3 boeken voor te stellen om te lezen. Dat was best een heel proces geweest omdat er in totaal 7 kandidaten voorbij kwamen, waaruit de selectie gemaakt diende te worden. En na de presentatie en bespreking van het boek Wormmaan van Mariken Heitman was het zover. Ik kreeg ruimte.

Het werden Caroline de Gruyter: "Beter wordt het niet ". Kader Abdolah: "Voordat het laat wordt." En "Narcis" van Judith Fanto. Alle drie de boeken zijn eerder in dit blog besproken. Bij de presentatie was de keuze snel gemaakt. Narcis, dit jaar uitgebracht, werd de keuze.

Kiezen voor dit boek was voor mij aanvankelijk niet gemakkelijk. Tijdens een expositie van Jan van Lokhorst in de Grote Kerk van Gouda kwam het ter sprake: weer een boek over de Tweede Wereldoorlog !, zei iemand. En dat raakte aan een eigen vooroordeel. Immers mijn leven vertoond tot op de dag van vandaag nog sporen die zich af en toe aandienen. Wil ik dat wat mij als kind en mijn familie was overkomen weer in het licht brengen. Daarnaast spraken de verliezen van dierbaren in een te vroege levensfase mij aan. Wilde ik weer naar de oude, inmiddels overwegend milde pijn ? Een dilemma.

Daarnaast heb ik echter een historicus in huis en aan Narcis vooraf bracht "Beter wordt het niet" van De Gruyter mij in de geschiedenis van het Habsburgse Huis en wat er daarna gebeurde. Ook de rescensies over het boek waren lovend. Ik besloot de sprong te wagen en dit prachtig geschreven boek voor te stellen. Bij de bibliotheek liep ik echter tegen een lange wachtlijst aan, maar via Storytell kon ik het wel beluisteren tot het fysiek aanwezig kon zijn.

Mijn reis begon. Sinds ik op de boekenclub zit kies ik ervoor de boeken die ik lees in samenvattende vorm in mijn blog te publiceren, daar foto's bij te zoeken ( beelden zijn mijn ding ) en wat dieper op de inhoud in te zoomen, zodat de geschiedenis niet algemeen blijft, maar gedetailleerd wordt. Elke dag een beetje, en zie: ik werd er gelukkig van. Het voelde als zongeving, lees zingeving. Ik bracht licht in het en mijn verhaal.

Ik beluisterde het boek en toen ik het later ( deels ) las voelde ik mij er a.h.w. ingetrokken. De ontluikende vriendschap van de 6 hoofdpersonen, hoe vergelijkbaar met een ervaring uit de militaire dienst. Wij, samen, een Gestalt. Voor elkaar zorgend, aanvullend en desnoods samen tegen de rest. Samen sterk. En ook wij waren met 6.

De vriendschap versus de eenzaamheid, de verbondenheid versus het verraad. Het uiteenvallen van de Gestalt. Zo herkenbaar en zich regelmatig herhalend. Iets dat hoort bij een lang leven ? Ik ervoer het boek ook heel zintuiglijk ( ging het immers niet veel over geur ? ), ik rook de eau de cologne, de mufheid van een oud huis, de frisheid van de bergweiden en narcisvelden, de adem van Adema, de rook van sigaren, de geur van jonge vrouwen, de brandlucht van de ruïnes.

Het mooie van deze boekenclub is dat de groep bij je thuis komt, je een podium krijgt / geeft waar je het boek op geheel eigen wijze kunt presenteren. Voor mij werd dat het boek plaatsen in het zgn. Ei model van Roberto Assagioli, de Italiaanse psychiater die aan de basis stond van de psychologie Psychosynthese. Voor mij belangrijk, omdat deze levensvisie mij tegenwicht biedt voor het opgelopen oorlogsverhaal. Trauma's konden doorgewerkt worden, kregen een plaats en verloren daardoor een groot deel van hun macht. 

In de dagen voor de presentatie leefde ik er naar toe. En ik voelde me licht en jong. Hans Knibbe ( Zijnsoriëntatie ) noemt zoiets rijkdomsbewustzijn. Vooral dat laatste. Ik keek verwonderd toe.

Een terugkerend verschijnsel in mijn leven is dat ik dergelijke ervaringen eerder heb meegemaakt. En dat er dan plotseling een verstoring optreedt. Onverwacht, uit het niets, alsof een kracht het geluk niet toe wil staan. Een nieuw groepslid had deze keer de "eer". Hij zou zijn keuze van 3 boeken later op de avond presenteren, conform de afspraak. Tegen die afspraak in denderde hij kort voor mijn presentatie met een 7 tal boeken met uitgebreide toelichtingen on line binnen, waardoor ik uit mijn balans werd gehaald. Mijn gevoel van licht , geluk, aandacht verdween. Waarom doet hij dat. En juist hij ?

Daar was hij weer: de representant die alle aandacht opeist, die bang is dat hij tekort komt en zelf de regels bepaalt. Een nare man, vermoedelijk jaloers tot op het bot. Een bestdoener, die niet op zijn beurt kan wachten. Veeleisend. Alleen met "kijk is wat ik allemaal verzameld heb", met zichzelf bezig. Een oude pijn dook op, ik probeerde via een geïmproviseerde confrontatie ( die een schim was van wat ik op dat moment werkelijk voelde ) de avond, mijn avond te redden. Ik was immers ook gastheer.

Met pijn in mijn hart lukte het toch om de presentatie als gepland te brengen en een goede sfeer neer te zetten. De groep was er blij mee. De verstoorder niet echt. Die had zijn eigen waarheid:  zijn ego. Een man met volgens mij en ik citeer Hans Knibbe, met een armoedebewustzijn.

Terug naar het boek op de tafel. Het was niet zomaar een reis geweest, het was een spirituele reis. Een van een geweldige rijkdom die helaas ook een pijnveld raakte. Verzoening door uitwisseling van pijn en respect daarvoor bleek niet mogelijk. Helaas.


Hetgeen mij onmiddellijk in de 7 onvermijdelijke effecten van Psychosyntese brengt:

1. spontane aanvallen van creativiteit en vitaliteit.

2. Een aanhoudend besef van richting en bestemming.

3.hardnekkige periodes van dienstbaarheid.

4. een aanstekelijke gevoeligheid voor schoonheid en liefde.

5. een toenemend vermogen om te genieten van wat er is én te lijden aan wat er niet is.

6. een zorgwekkende neiging tot bevorderen van gemeenschapszin.

7. een groeiend gevoel voor humor.